Казанда Яшүсмерләр үз проектларын тормышка ашыра: Казанда «Вдохновители» Бөтенроссия хәрәкәтеннән «Илһам сменасы» узды
Казанда «Вдохновители» Бөтенроссия хәрәкәтеннән «Илһам сменасы» узды. Анда Татарстаннан, БДБ илләреннән һәм якын чит илләрдән 14-17 яшьлек 79 укучы катнашты.
Смена кысаларында яшүсмерләр үз эшләрен булдыру буенча күнекмәләрне илһамландыручылардан - гамәлдәге эшмәкәрләрдән тренингларда һәм мастер-классларда күчерделәр. Сменаның соңгы вакыйгасы буларак форум үткәрелде, биредә балалар үз проектларын презентацияләделәр.
Идеядән алып беренче үрнәкләрне ясауга кадәр өч көн генә үтте. Бу вакыт эчендә сигез проект туган һәм тормышка ашырылган. Алар белән 28 июньдә Казан халкы да, чакырылган кунаклар да – Казан шәһәр Думасы депутаты һәм ТР Эшкуарлар хокукларын яклау буенча вәкаләтле вәкилнең Казандагы җәмәгать вәкиле Михаил Кузнецов, тимер юлчылар мәдәният йорты директоры Евгения Сабируллова һәм илһамландыручы, ТР сәламәтлек саклау министры урынбасары – Казан шәһәре сәламәтлек саклау идарәсе башлыгы Владимир Жаворонков таныша алдылар.
Балалар үз идеяләрен презентацияләп кенә калмадылар, ә беренче сатуларын да ясадылар. Яшь эшмәкәрләр потенциалны ачтылар, ә өлкәннәр яшүсмерләрнең грандиоз уйларыннан һәм идеяләрен күрә алдылар. Проектларны эшләп бетерүдә һәм үстерүдә илһамландыручылар һәм Казан администрациясе ярдәм күрсәтәчәк.
Яшүсмерләр проектлары:
- «Экологиум» өстәл уены
«Экологиум» - Экология дөньясы буйлап кызыклы сәяхәт. Биредә һәр уенчы табигатьне саклаучы ролен башкара. Монда экологик биремнәрне һәм әйләнә-тирә мохитне саклау миссияләрен үтәргә, сорауларга җавап бирергә кирәк. Уенчылар вакыт буенча артка күчеп, планетаны җимерелүдән коткару өчен ресурслар җыячаклар, экологик берләшмәләр эшендә катнашачаклар, төрле билгеләр һәм логиумнар (уенның акча балларын) эшләячәкләр.
«Без «Монополия» уенын нигез итеп алдык: безнең уенда да чиратлап шакмак ыргытырга һәм йөрергә кирәк. Билгеле бер шакмакка эләккәндә, уенчы экологик биремне үти. Уенның дизайны һәм макеты безнең дизайнер Вероника тарафыннан эшләнелгән. Бүгенге көндә без уенны кайда җитештерәчәгебез турында уйланабыз», – дип сөйли Динара Каһирова.
Проект экологик фикерләүне үстерергә, табигать турында күбрәк белергә һәм аңа сак карарга өйрәнергә ярдәм итәчәк. Бу дуслар белән вакыт үткәрү һәм планетага булышу өчен бик яхшы ысул дип ышаналар иҗат итүчеләр.
«Безнең остазлар өч көн дәвамында проектны үстерүдә ярдәм иттеләр, питчинг һәм сату техникасын өйрәттеләр. Иң мөһиме-безнең өчен таяныч һәм ярдәм булды. Үз импакт-бизнесыбызны булдыру тәҗрибәсе безнең идеяләрне чын табышка әйләндерергә ярдәм итте, шуңа күрә алынган белемнәр бик кирәкле һәм файдалы булып чыкты. Алга таба бу юнәлештә үсеш алырга теләр идек», – диде Динара.
«Nutsik» спорт ашамлыклары
Проектның максаты- спортчылар өчен генә түгел, РПП (ашау тәртибе бозылу) белән авыручы кешеләр өчен дә файдалы булачак, витаминнарга һәм туклыклы матдәләргә бай батончиклар булдыру.
Батончикларның файдасы күп санлы туклыклы матдәләрдә: җир чикләвеге, орлыклар, кукуруз кисәкләре, мюсли, тау балы һәм файдалы карамель. Ингредиентлар туену һәм файдалылык буенча сайланган, әмма хәзер үк балалар яңа, файдалырак һәм азрак калорияле состав уйлап табалар.
«Без зур тираж булдырырга ярдәм итәчәк завод һәм без сатуга куя алырлык кибетләр белән хезмәттәшлек итәргә теләр идек. Шулай ук дизайнерларга кызыклы тышлык булдыру өчен ярдәм көтеп калабыз», – дип сөйли Кристина Егорова.
Яшүсмерләр проектны алга таба да үстерергә теләүләрен, аның турында аларның максатчан аудиториясе белүен билгеләп үтәләр.
«Хәзер илһамландыручы белән элемтәгә кердек, бергәләп проектны үстерү өстендә эшли башлыйбыз. Шулай ук социаль челтәрләр булдырырга ниятлибез. Башта юлда кыенлыклар аз булмады, күп нәрсә аңлашылмады, төркем әгъзаларының барысы да бездә нәрсә булачагына ышанмады. Ләкин барысы да килеп чыга, без алга омтылабыз», – дип сөйли проектның башка катнашучысы Алсу Ибраһимова(Кыргызстан).
«Отдохнуть от мирской суеты» музыка кораллары белән антикафе
«Без яшь музыкантларга яңа элемтәләр табарга, үз потенциалын безнең киңлектә тормышка ашырырга ярдәм итәбез» – музыкаль антикафе девизы.
Проектның асылы музыкантлар һәм аларның дуслары җыела һәм вакыт үткәрә торган, бергәләп иҗат итү өчен төркемнәргә берләшә торган урыннар булдыру.
Музыкантлар аралашачаклар, үзләре турында белдерә алачаклар, төркемнәргә берләшәчәкләр, яңа музыкаль композицияләр булдырачаклар. Шулай итеп, алар ил һәм дөнья мәдәниятенә үз өлешләрен кертә алачаклар. Музыка белән бәйле булмаган кешеләр дөньяви ыгы – зыгыдан ял итәргә, тын алырга һәм аралашырга киләчәк, - дип уртаклаша Полина Гончаренко үз идеясе белән.
Форум вакытында яшүсмерләр кешеләр ял иткән, музыка кораллары кулланган һәм моның өчен түләгән урын оештырганнар. Балалар беренче 485 сум акчаларын эшләделәр.
Илһамландыргычларга булышу бик мөһим. Мәсәлән, Санкт-Петербургтагы «Аңлату» мәгариф үзәге идарәчесе Игорь Даниленко проектны тормышка ашыруда балаларга ярдәм итте һәм яшь эшмәкәрләргә социаль челтәрләр булдыру һәм үстерү буенча кыйммәтле киңәшләр бирде.
Форумнан соң проект идеясе турында фикер алышканда, балалар әлеге этапта антикафены гамәлгә ашыру бик кыйммәтле процесс дигән нәтиҗәгә килделәр: «Без бу идеяне тормышка ашырырга телибез, әмма моны шул ук юнәлештә эш итәчәк предприятиенең кайбер тупланмалары нигезендә эшләргә уйлыйбыз: яшь музыкантларга үзләрен алга этәрергә ярдәм итәчәк. Ничек? Без гадәти булмаган концертлар оештырабыз, анда профессиональ музыкантлар импровизацияли, ә яшь төркемнәр импровизацияләр арасындагы тәнәфесләрдә үз җырларын уйный алачаклар», – дип уртаклаша проектта катнашучы Иван Несмелов.
Яшүсмерләр профессиональ музыкантлар, консерваторияне тәмамлаучылар белән элемтәләр табалар, алар белән чыгышлар турында килешү төзергә, шулай ук үткәрү өчен учреждение табарга ниятлиләр. Антикафе идеясе бу очракта балаларга бу бизнесны нәрсә өчен эшләргә кирәклегенә әверелә. Аның нигезләүчеләре планнары буенча, антикафега бер ел ярымнан соң килергә мөмкин булачак.
Эшмәкәрлек трегы миңа кешеләрнең бер-берсе белән ничек аралашуын, ничек мөнәсәбәтләр төзүен һәм командадагы кешеләр белән аралашуларын аңларга ярдәм итте. Шулай ук мин бизнес нигезләренә чума һәм үземне эшмәкәр итеп хис итә алдым», – дип билгеләп үтә Иван.
Хәзер яшүсмерләр мәдәният сарае белән хезмәттәшлек итү мөмкинлеге турында фикер алышалар һәм проектның социаль челтәрләрен үстерәләр. Көндәшләрне анализлау, башка антикафларга бару һәм аларның үзенчәлекләре турында мәгълүмат җыю антикафны алга таба үстерү планында тагын бер пункт булып тора.
Татар мифологиясе нигезендә «Карурман» өстәл уены
Проектның асылы карталарның мифологик персонажлар сурәтләре белән бәрелешүе. Максат барлык раундларны узганнан соң иң күп карточкалар алу. Уен зирәклекне күрсәтергә, үз фикереңне якларга һәм сөйләшүләр ярдәмендә фикер каршылыкларын хәл итәргә өйрәтә.
«Карурман» - татар мифологиясе буенча гаилә өстәл уены. Уенны шул рәвешле атау өчен берничә сәбәп бар иде. Башта «Кара урман» локациясе шунда ук билгесез һәм серле нәрсәгә чума. Ә икенче яктан, бүгенге кешеләрнең татар мифологиясе турындагы белемнәрен «Кара урман» дип атап була», – дип сөйли Зәринә Нигъмәтҗанова.
Форум вакытында яшь эшмәкәрләр тулы канлы уен уйлап таптылар һәм хәтта беренче сатуларын да ясадылар, 2340 сум акча эшләделәр. Форумнан соң балалар уен механикасын камилләштерделәр, Telegram-канал ачтылар, мәдәният өлкәсендә эксперт белән очраштылар һәм проектны грантка тапшырырга планлаштыралар. 2023 елның җә ахырына кадәр яшүсмерләр 100 әзер экземплярның беренче тиражын чыгарырга телиләр: аларны кибет киштәләренә урнаштырырга һәм уенны кызыксынган белем бирү учреждениеләренә бирергә телиләр.
«Карурман» уенында без татар мифлары геройларын ачабыз, шуның белән татар мәдәниятен уен формасында «Хәрәкәтләндерәбез». Карточкадагы персонажларны тасвирлау ярдәмендә уенчылар күп еллар татарларны татар иткән әйберләр белән танышалар», – дип тулыландыра Зәринә.
Проектны әзерләүдә безгә актив рәвештә илһамландыручылар ярдәм итте: Андрей Лебедев уенны булдыруда эшләнүдән башлап сатуга кадәр ярдәм итте. Алексей Ильин да һәрвакыт ярдәм кулы сузарга әзер иде, аның белән бергә без уенның механикасын һәм максатын эшләдек. Безнең һәрберебез бизнес булдырудан рәхәтлек хисе кичерде, тәҗрибә туплады һәм гомумән бизнес турында күзаллауны үзгәртте», – дип уртаклаша Зәринә.
«Носки со смыслом»
«Хәзер яшьләр сәнгать белән элемтәләрен югалта башлый, бу киләчәктә аяныч нәтиҗәгә китерергә мөмкин. Шуңа күрә хәлне үз кулыңа алырга һәм мәдәниятне популярлаштырырга кирәк», - дип ышана «Носки со смыслом» проектын эшләгән яшь эшмәкәрләр.
Аларның фикере буенча, кеше, оекбаш сатып алып, теләсә кайсы мәдәни учреждениегә бушлай бару өчен уникаль мөмкинлек ала. Мәсәлән, музейлар, картиналар галереяләре, күргәзмәләр һәм театрлардагы спектакльләр. Бу товар сатып алганда бирелгән махсус QR коды аша эшли.
Форум вакытында балалар яхшы нәтиҗәгә һәм жюриның уңай бәяләренә ирештеләр. Катнашучылар әйтүенчә, үз бизнесын булдыру тәҗрибәсе командага үз-үзенә ышанырга мөмкинлек бирде һәм киләчәктә үз проектларын эшләтеп җибәрүгә әзерләнергә ярдәм итәчәк.