«Р. Г. Бохараев исемендәге Tatar By Хакатон: яшь айтишниклар татар телен популярлаштыру өчен инновацион IT-чишелешләр тәкъдим иттеләр
Татарстанда «Р. Г. Бохараев исемендәге Tatar By Хакатон тәмамланды – биредә катнашучы – мәктәп укучылары һәм студентлар татар телен өйрәнү һәм яшьләр арасында мәдәниятне популярлаштыру өчен IT-чишелешләр эшлиләр. Катнашу өчен 7-11 сыйныф укучылары, һөнәри һәм югары уку йортлары студентлары чакырыла. Быел 258 гариза алынган. Хакатонда Казан, Иннополис, Яшел Үзән, Буа, Зәй, Чувашстан Республикасы, Рязань, Сочи һәм Мәскәүдән 100 кеше катнаша алды. Моннан тыш, Сүрия һәм Таҗикстаннан килгәннәр.
«Безнең өчен яшьләрнең туган телләрен белүе бик мөһим. Республикада туган телләрне саклауга һәм популярлаштыруга юнәлдерелгән төрле чаралар уза. Шул исәптән, яшьләр белән бергә татар телен популярлаштыру буенча яңа проектлар уйлап табабыз. Хакатон шундый якты проектларның берсе, анда катнашучылар үз проектларын гамәлгә ашыруга финанс ярдәме ала ала. Яшьләр төрле кушымталар, чат-ботлар, платформалар уйлап чыгарганнар, алар аша кызыклы һәм җиңел форматта телне өйрәнергә, аның тарихы белән танышырга мөмкин. Без, үз чиратыбызда, әлеге проектларны масштаблаштыру өчен грант конкурслары кысаларында балаларыбызга ярдәм итәргә әзер», – дип билгеләп үтте ТР Яшьләр эшләре министры Ринат Садыйков.
Өч көн дәвамында конкурсантлар татар телен өйрәнү өчен мобиль кушымталар, интернет-сервислар һәм чат-ботлар эшләделәр. 26 команданың 12се (кече лигадан биш һәм өлкән лигадан җиде) финал этабына кадәр барып җитә.
Конкурс финалы Казанның IT-паркында узды. Шуны әйтергә кирәк, кече лига финалистларының барысы да диярлек татар әкиятләренә һәм мифологиясенә басым ясады. Мәсәлән, Cit Code татар әкият-тестын эшләгән. Платформада тест сораулары ярдәмендә персонажлар һәм биремнәр белән бөтенләй яңа тарих булдырырга һәм таратырга мөмкин.
IT-AUL командасы телеграм-бот-уен булдырган, аның максаты-татар мифологиясен һәм мәдәниятен уңайлы форматта популярлаштыру. Проектның үзенчәлеге булып геолокацияне билгеләү юлы белән квест үтү тора. Катнашучы шәһәр буйлап йөри ала, шул ук вакытта Казанның истәлекле урыннарын һәм легендаларын өйрәнә ала.
Өлкән лига үз эшләнмәләрендә телне өйрәнүгә басым ясады. Аларның платформаларында интерактив дәресләр, тестлар һәм хәтта Габдулла Тукайның 3D версиясен табарга мөмкин. Мәскәүнең MISIS-52 командасы telegram web-app-ны хуплаучы веб-документ тәкъдим итте. Кушымта төп геройның интерактив тарихы ярдәмендә телне өйрәнергә тәкъдим итә.
- Без сезнең Татарстанда музыка яратуыгызны белдек. Шуңа күрә без җырлар ярдәмендә өйрәнүне уникаль фишкабыз итәргә булдык, - дип сөйләде команда әгъзалары. Алар үз проектларын тормышка ашыру өчен 200 мең сум акча алдылар.
«Көмеш» һәм 120 мең сум «ВФМлар»га «Стажер Тукай» проекты белән эләкте.
Сайт автомат рәвештә видеороликлар өчен татар субтитрларын тудыра, аудионы текстка әйләндерә һәм башка телләрдән текстларны татар телендә текстка гомумиләштерә. Өченче урында DSC чит ил командасы. Алар 80 мең сумлык сертификат оттылар.
ТР Фәннәр академиясе президенты, АСЦР Советы Рәисе, «Юл хәрәкәте иминлеге» ДБУ директоры Рифкать Миңнеханов катнашучыларга уңышлар теләде һәм, әгәр кемдер җиңүчеләр арасында булмаса, күңелсезләнмәскә чакырды. Ул ассызыклаганча, проект ел саен үткәрелә һәм һәркемнең киләсе елда үзен тагын да югарырак дәрәҗәдә күрсәтү мөмкинлеге бар.
Кече лига җиңүчесе Cit Code булды, ул текст сораулары ярдәмендә персонажлар һәм биремнәр белән бөтенләй яңа тарих булдырырга һәм таратырга мөмкин булган платформаны эшләде. Икенче урынны IT-AUL командасы алды, өченчене - люти 7-2 крутышки.
Чараны Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе, ТР Фәннәр академиясенең Гамәли семиотика институты, «Татсофт» АҖ, «Сәләт» ТРМОФ, «Сәләт» МЦ ДБУ һәм Sanak lab мәгариф лабораториясе Kazan Digital Week 2024 халыкара форумы кысаларында Татарстан Республикасы Хөкүмәте, ТР цифрлар министрлыгы, ТР Яшьләр министрлыгы һәм «Юл хәрәкәте иминлеге» ДБУ.
Яшьләрнең үз-үзләрен тормышка ашыру мөмкинлекләрен булдыру «Мәгариф» милли проектының максатларына туры килә.